Treść umowy o pracę – wymagania i uwagi

Jeżeli strony decydują się na nawiązanie stosunku pracy i tym samym podpisanie umowy o pracę, to nie można zapomnieć, że powinny one zawrzeć określoną pulę informacji w podpisywanym dokumencie. Minimalna treść umowy o pracę wynika bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy.

Zawarcie umowy o pracę – z punktu widzenia pracownika – jest dla niego niezwykle korzystne. Przede wszystkim mowa tu o tym, że z taką formą umowy wiąże się wiele przywilejów pracowniczych, w tym między innymi płatny urlop czy też odpłatne przebywanie na zwolnieniu chorobowym. Z drugiej strony, trzeba pamiętać, że aby mówić o stosunku pracy i umowie o pracy, konieczne jest wypełnienie wszystkich przesłanek, które warunkują nawiązanie właśnie stosunku pracy. Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy: „Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem”. Trzeba też pamiętać, że zasadniczą treść zawieranej przez strony umowy również regulują przepisy Kodeksu pracy.

Co koniecznie w umowie?

Elementy, które powinny znaleźć się w każdej umowie o pracę reguluje art. 29 Kodeksu pracy. Trzeba jednak podkreślić, że w literaturze podmiotu specjaliści przyjmują, że ten przepis nie ma w całości charakteru stanowczego. Inaczej mówiąc, zawiera on zarówno normy bezwzględnie obowiązujące, jak również dyspozytywne. Pierwsze odnoszą się bezpośrednio do wyżej cytowanego przepisu, drugie zaś nawiązują do pozostałych składników, które muszą znaleźć się w treści umowy o pracę. I tak, każda umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

• rodzaj pracy,
• miejsce wykonywania pracy,
• wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagradzania,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia pracy.

Poszczególne elementy powinny być opisane w taki sposób, aby nie budziły wątpliwości przede wszystkim pracownika.

Rodzaj pracy, czyli co?

Ten punkt umowy wielu zainteresowanym sprawia kłopot. Trzeba podkreślić, że rodzaj pracy może być wskazywany w różnorodny sposób. W praktyce przyjmuje się, że określenie powinno być tak dokonane, aby można było z niego wysnuć powinności pracownika. Najczęściej strony decydują się na wskazanie w umowie zawodu, funkcji i stanowiska pracy. Podanie tych trzech elementów wyraża rodzaj pracy. Z drugiej strony warto wskazać, że do określenia rodzaju pracy w umowie może dojść w sposób dorozumiany.

Wynagrodzenie za pracę

Na treść umowy o pracę składa się także określenie wynagrodzenia. Co do zasady, pracownikowi przysługuje ono tylko za pracę wykonaną, choć trzeba pamiętać, że przepisy przewidują od tego odstępstwa. Warto przy tym zauważyć, że wynagrodzenie za wykonaną przez pracownika pracę powinno być przede wszystkim godziwe. Ponadto, pracodawca ustalając je powinien mieć na uwadze zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn, jak również zasadę niedyskryminacji. Wysokość wynagrodzenia może też wynikać z postanowień zawartych w regulaminie i wówczas – aby umowa była ważna – wystarczy sam zapis, że takie należy się zatrudnionemu.

Miejsce i termin rozpoczęcia pracy

Należy zaznaczyć, że brak tych informacji w umowie generalnie nie sprawia, że jest ona nieważna. Są to punkty istotne, niemniej jednak nie podstawowe. Jeżeli strony nie ustalą wymiaru pracy, to przyjmuje się, że pracownik będzie świadczył pracę w pełnym wymiarze godzin. Ponadto, zgodnie z art. 26 Kodeksu pracy: „Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy”. W przypadku ustalenia miejsca świadczenia pracy warto wskazać, że strony mają dużą dowolność – mogą określić je jako stałe, jak również zmienne.

Artykuł przygotowany przez redakcję portalu Praca Pszczyna.