Kiedy mówimy o obronie koniecznej?

Popełnienie przestępstwa w obronie koniecznej nie jest obciążone konsekwencjami jeśli nie wykonanie określonych czynów narażało by nas na poniesienie szkód osobistych.

W sytuacji zamachu na dobra chronione prawem osoba starająca się zapobiec zdarzeniom naruszając prawo jest chroniona na podstawie tych norm, co funkcjonariusze policji. Jeśli naruszana jest nasza godność osobista lub cześć, nie możemy zrobić niczego niezgodnego z prawem na własną rękę.

Prawo mówiące o godności człowieka jest fundamentalne i nie zmienne od 1969 roku. Mówi o istocie obrony osobistej jako odparciu obcego zamachu, tj.: czynu wrogiego człowieka, nieświadomej reakcji obcej osoby lub zagrożenia uszkodzenia dobra trwałego. Obrony koniecznej nie możemy zastosować wobec służb prawa, które działają zgodnie z zakresem ich uprawnień i obowiązków. Na przykład: nie możemy dopuścić się rękoczynów jeśli policjant omyłkowo zatrzyma nas zamiast prawdziwego przestępcy.

Z obroną konieczna podczas bójek mamy do czynienia, gdy osoba włącza się do zdarzenia w celu jego przerwania lub gdy napastnik użyje niebezpiecznych narzędzi. Nie ma tu znaczenia czy poszkodowany objęty prawem do owej obrony miał możliwość ucieczki w celu uniknięcia szkód.

Przede wszystkim zamach musi być realnym zagrożeniem, a nie złudzeniem ofiary podczas strachu. Oczywiście istnieją przypadki samoobrony w formie ataku w celu zapobiegnięciu zamachu, które są prawnie uznane. Jednakże niezbędne są konkretne poszlaki zmuszające nas do złamania prawa w imię przyszłego dobra. Taka sytuacja w prawie określana jest jako eksces ekstensywny charakteryzując nie dopuszczenie do zamachu.

W praktyce często stykamy się z zarzutami przekroczenia granic obrony koniecznej. Jeśli dokonany czyn był wynikiem strachu czy wzburzonej atmosfery, sąd nie ukaże sprawcy karą pieniężna ani żadną tego typu grzywną. Pamiętać należy, iż każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie z powodu różnych bodźców działających na konkretne podmioty.

Ewelina Uroda
www.gazetaprawo.net